Giai đoạn từ 3-4 tuổi là giai đoạn hình thành và phát triển nhân cách ở trẻ. Trẻ hoàn toàn non nớt, nhạy cảm với tác động bên ngoài và dễ bị tổn thương về mặt tâm lí. Chính vì vậy, việc rèn luyện nề nếp cho trẻ ở độ tuổi này là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cần thiết, đòi hỏi giáo viên mầm non phải luôn linh hoạt, thay đổi phù hợp với sự phát triển của trẻ.

KidsOnline xin chia sẻ Top những sáng kiến hay trong bài viết dưới đây, giúp giáo viên mầm non rèn trẻ vào nề nếp lớp học đơn giản và hiệu quả.

1 . Đưa ra các biện pháp phù hợp dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của trẻ

* Sắp xếp chỗ ngồi hợp lí

Để rèn trẻ vào nề nếp, việc đầu tiên cần cần sắp xếp chỗ ngồi hợp lí, phân trẻ theo nhóm dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của trẻ

• Trẻ nhút nhát ngồi cạnh trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn
• Trẻ khá ngồi cạnh trẻ trung bình
• Trẻ hiếu động các biệt ngồi cạnh trẻ ngoan, hoặc ngồi cạnh cô để dễ quan sát và điều hành trẻ tốt hơn

* Khen thưởng trẻ đúng mực

Trẻ 3-4 tuổi với đặc điểm tâm sinh lí phát triển mạnh, trẻ còn bé hay tò mò và thích bắt chước. Cô cần tôn trọng trẻ và công bằng bằng cách khen, chê đúng mực. Khen và chê có tác dụng mạnh đến hành vi vâng lời của trẻ, nhưng cần lưu ý không nên khen quá mực và chê trách chung chung. Cách tốt nhất là khen ngợi những tấm gương tốt để trẻ bắt chước và noi theo.

Vd: Cô khen những trẻ đi học ngoan, đúng giờ, mặc quần áo gọn gàng, sạch đẹp. Biết chào cô khi đến lớp, biết cất đúng đồ nơi qui định, không khóc nhè khi đến lớp,… Khi thấy cô khen các trẻ ngoan, những trẻ khác đặt biệt là những trẻ hiếu động, nghịch ngợm sẽ noi theo để nhận được lời khen của cô. Ngoài ra, cô cần thường xuyên uốn nắn và tập cho trẻ cách đi đứng, xưng hô, chào hỏi cô khi cần thiết… để đưa trẻ vào nề nếp ngay từ những hành động nhỏ.

Sắp xếp chỗ ngồi hợp lí 

2 . Tạo môi trường vui chơi hấp dẫn, sáng tạo để trẻ hoạt động dưới hình thức ”Học mà chơi, chơi mà học”

Cô cần bố trí lớp học với nhiều góc chơi hấp dẫn, đồ chơi đẹp,mới lạ theo từng chủ điểm. Đồ dùng đồ chơi cần được sắp xếp gọn gàng, vừa tầm với của trẻ, để kích thích hứng thú vui chơi ở trẻ và tạo môi trường giúp trẻ hoạt động thoái mái, tự tin.

Vd: Đối với những trẻ mới nhập lớp, vẫn còn bỡ ngỡ và chưa thể hòa nhập với môi trường mới, cô có thể bế trẻ lại các góc chơi xem tranh ảnh hoặc xem các bạn trong lớp vui chơi. Để trẻ quên đi nỗi nhớ nhà, cô đặt các câu hỏi giúp trẻ hứng thú và sớm thích nghi với hoạt động ở trường lớp: Tranh này vẽ con vật gì nhỉ? Con có muốn cùng các bạn vẽ tranh chú khỉ con không? Ngày mai con sẽ cùng cô tưới cây nhé?…

Sáng tạo góc chơi hấp dẫn 

3 . Rèn trẻ qua các hoạt động hằng ngày

Trẻ mầm non luôn dễ nhớ, mau quên nên việc tạo nề nếp, thói quen cho trẻ cần phải thực hiện thường xuyên và lặp đi lặp lại. Mọi sinh hoạt hằng ngày của trẻ ở trường lớp đều là môi trường tốt để thực hiện việc rèn luyện: giờ ăn, giờ ngủ trưa, vệ sinh, học tập, vui chơi, giờ đón và trả trẻ…Đối với những trẻ nhỏ, tâm sinh lí còn non nớt và dễ tổn thương, cô cần nhẹ nhàng, gần gũi và uốn nắn trẻ thông qua các bài thơ, câu chuyện kể, bài hát hoặc các trò chơi có nội dung giáo dục về nề nếp thói quen, để trẻ hòa nhập vào tập thể một cách thoái mái, tích cực.

* Nề nếp chào hỏi:

Cô rèn cho trẻ thói quen chào hỏi lễ phép thông qua các bài hát như: Lời chào buổi sáng, Mẹ yêu không nào,…hoặc các bài thơ, câu chuyện. Bên cạnh đó vào giờ đón, trả trẻ cô dạy trẻ biết chào cô, chào bạn ra về, chào cha mẹ khi đến rước. Nếu trẻ không chịu làm cô có thể làm gương trước để trẻ noi theo.

Rèn trẻ thông qua hoạt động hằng ngày 

VD: Rèn luyện cho trẻ thói quen khi chơi xong biết cất dọn đồ chơi thông qua các bài thơ như:

“ Bạn ơi hết giờ rồi

Nhanh tay cất đồ chơi,

Nhẹ tay thôi bạn nhé.

Cất đồ chơi đi nào”.

Hoặc :

“ Giờ chơi hết rồi.

Nào các bạn ơi.

Ta cùng cất dọn

Đồ dùng đồ chơi

Vào nới quy định”

* Nề nếp lớp học:

Cô hình thành và rèn luyện cho trẻ theo nề nếp, thói quen giờ nào việc ấy. Trong giờ học cần phải ngoan ngoãn thực hiện hoạt động vui học theo yêu cầu của cô. Nhắc nhở cần giữ trật tự, không nói chuyện riêng hoặc trêu chọc các bạn trong lớp, nhiệt tình hăng hái tham gia tích cực các hoạt động.

* Nề nếp cất đồ dùng đồ chơi:

Giáo dục trẻ biết đoàn kết, nhường nhịn và giúp đỡ bạn trong khi vui chơi. Có ý thức giữ gìn, bảo quản, không đập phá hay tranh giành đồ chơi của bạn, sau khi chơi xong cần cất đồ chơi vào đúng nơi qui định.

* Nề nếp thói quen ăn, ngủ:

Rèn luyện cho trẻ theo nề nếp ăn, ngủ đúng giờ, không nói chuyện hay trêu chọc bạn trong giờ ngủ. Tạo cho trẻ thói quen ăn hết suất, không làm rơi vãi, biết rửa tay trước và sau khi ăn.

* Nề nếp vệ sinh và tự phục vụ:

Trẻ rửa tay trước và sau khi ăn 

Giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, giữ gìn vệ sinh ăn uống gọn gàng, không làm rơi vãi thức ăn hoặc đem quà vặt đến lớp. Hướng dẫn trẻ cùng cô tham gia một số hoạt động như: chải chiếu, cất gối, cất đồ đạc đúng nơi qui định, không vứt rác bừa bãi…

4 . Áp dụng biện pháp giáo dục phù hợp trẻ hiếu động, không chịu nghe lời

Đối với những trẻ hiếu động, nghịch ngợm đòi hỏi giáo viên phải có những biện pháp giáo dục phù hợp và linh hoạt để xử lí các tình huống khác nhau trong quá trình rèn trẻ vào nề nếp. Cô có thể giao việc cho trẻ làm và khen ngợi nếu trẻ làm tốt hoặc giao cho một trẻ làm nhóm trưởng quản lí, nhắc nhở các bạn trong nhóm thực hiện theo nề nếp của lớp hay các yêu cầu cô đưa ra. Từ đó trẻ sẽ tự ý thức thực hiện theo qui định để làm gương cho các bạn khác và nhận được lời khen ngợi từ cô.

Một số trường hợp có có thể áp dụng cách “chặn đầu trước và khen”. Khi trẻ mới đến lớp, cô nói với cả lớp: ”Các bạn ơi, hôm nay bạn An sẽ ngoan và không nói chuyện riêng trong giờ học nữa đó”, hay trong giờ ăn, cô thông báo: ”Các con ơi, hôm nay bạn Linh sẽ ăn ngoan và ăn hết suất nhanh nhất lớp đó nhé”

5 . Phối hợp thực hiện cùng phụ huynh

Phối hợp, trao đổi cùng phụ huynh 

Cô cần trao đổi chi tiết với phụ huynh để cùng nắm bắt được tình hình của trẻ ở trường lớp và phối hợp trong việc giáo dục trẻ. Đồng thời tuyên truyền và khuyến khích ba mẹ rèn luyện thêm cho trẻ trong các hoạt động thường ngày ở nhà(Vd: cô trao đổi với phụ huynh qua giờ đón hoặc trả trẻ, qua các cuộc họp phụ huynh hoặc qua các bảng tin tuyên truyền mang tính giáo dục cao). Đối với những trẻ nghịch ngợm, cô cần phải thông báo đến gia đình để có những biện pháp nhắc nhở và rèn luyện thích hợp.