Ngôn ngữ đóng một vai trò rất quan trọng trong đời sống mà không ai có thể phụ nhận, là công cụ để giao tiếp, học tập, vui chơi, ngôn ngữ giữ vai trò quyết định sự phát triển tâm lý trẻ em.

• Sáng kiến kinh nghiệm mầm non nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non
• Sáng kiến kinh nghiệm mầm non cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình

Bên cạnh đó ngôn ngữ còn là phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện bao gồm sự phát triển về đạo đức, tư duy nhận thức và các chuẩn mực hành vi văn hóa. Bởi vậy, phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non là một trong những vấn đề rất được quan tâm bởi cả phụ huynh lẫn thầy cô giáo. Nên trong bài viết lần này KidsOnline sẽ đưa đến một số giải pháp, hỗ trợ thầy cô trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.

Tạo môi trường phát triển ngôn ngữ cho trẻ 

Môi trường luôn là một trong những yếu tố có tính ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ. Không chỉ vậy, môi trường còn mang yếu tố chi phối đến tư duy, học tập của trẻ. Vì vậy, nếu giáo viên tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích trẻ phát triển ngôn ngữ, tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất cao. Thầy cô có thể đi sâu vào tạo môi trường học tập tốt bằng cách đưa hình ảnh nhân vật của các câu chuyện, bài thơ,… nổi bật vào góc văn học và một số góc trong và ngoài lớp học được thể hiện trên các mảng tường.

Điều này đã tạo nên một không gian ngôn ngữ đầy sống động cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ được va chạm và học tập cùng ngôn ngữ nhiều hơn. Bên cạnh đó, thầy cô có thể vẽ và sưu tầm một số bộ truyện tranh, thơ ngoài chương trình để đưa vào giảng dạy, vận động phụ huynh đóng góp truyện tranh, thơ đưa vào góc văn học cho trẻ hoạt động thường ngày. Những câu chuyện,bài thơ được thể hiện trên các mảng tường trong không gian to đã giúp trẻ dễ tri giác, trẻ được thảo luận, bàn bạc về câu chuyện, bài thơ đó. Từ đó trẻ biết vận dụng những kiến thức đó vào kể chuyện sáng tạo, đọc thơ diễn cảm,… một cách dễ dàng.

Trang trí tường tạo môi trường phát triển ngôn ngữ cho trẻ

 Ngoài việc tạo những bức tranh trên mảng tường, những tập truyện tranh, tập thơ, thầy cô hãy kết hợp làm một số đồ dùng trực quan cho trẻ hoạt động như: một số con rối dẹt có bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng những truyện tranh cũ, những sản phẩm vẽ của trẻ, cắt dán bồi bìa cứng cho trẻ ghép tranh kể chuyện, đọc thơ, hoặc cắt dời các con vật cho trẻ tự chọn các con vật đó để kể chuyện  theo ý tưởng của mình, giúp trẻ gia tăng đượ sự sáng tạo cũng như sự linh hoạt trong việc sử dụng ngôn ngữ của mình. Còn về phía thầy cô, những dụng cụ học tập đó cũng có ý nghĩa hỗ trợ vào bài giảng của thầy cô thêm sống động, giúp trẻ có hứng thú hơn với việc học.

Điều đặc biệt hơn nữa, nếu có thể thầy cô có thể làm ra cả các loại rối tay cho trẻ hoạt động. Để tạo ra những con rối tay này cũng không hề phức tạp. Thầy cô có thể vận dụng làm từ các quả bóng, chổi rơm, đĩa nhựa đồ chơi…để làm mặt con rối sau đó dùng vải hoặc len móc làm váy, thân tay để khi trẻ sử dụng không bị thô và cứng. Các khuôn mặt có thể thay đổi tuỳ theo nội dung, nhân vật của câu chuyện trẻ kể.

Bên cạnh đó trong giờ hoạt động ngoài trời, thầy cô hãy tận dụng những bức tranh tường ở trong trường hãy những đồ vận quanh sân trường gợi mở cho trẻ cùng nhau sáng tạo nên những câu chuyện từ những vật có sẵn đó. Thầy cô cũng có thể kết hợp với hoạt động vui chơi bằng cách gợi mở cho trẻ cùng nhau thi kể chuyện về các con vật đó…. Một trong những hình thức mà KidsOnline cho rằng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách rất tự nhiên và gần gũi. Đồng thời, còn có thể phát huy trí sáng tạo của trẻ, mở rộng về vốn từ và phát triển khả năng phát âm của trẻ.

Để tạo ra một môi trường học tập đậm chất ngôn ngữ như vậy, đòi hỏi thầy cô rất nhiều kĩ năng. Thầy cô giáo phải biết tạo cảm xúc cho trẻ bằng các con vật,tranh ảnh, ngộ nghĩnh, đáng yêu, đồng thời cũng phải rất khéo léo biết hướng lái, gợi mở cho trẻ có cảm xúc tích cực khi tham gia hoạt động phát triển ngôn ngữ. Qua nội dung các bức tranh, các nhân vật, các con rối trẻ được xem và nói lên nhận xét của mình. Như vậy ngôn ngữ cuả trẻ được phát triển một cách phong phú và đa dạng.

Việc tạo môi trường cho trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua bộ môn văn học là một việc làm rất có ý nghĩa bởi nó là chỗ dựa, là cơ sở vững chắc cho trẻ kể chuyện, đọc thơ, ca dao,…

Tạo điều kiện, tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi, ôn luyện thông qua lễ hội 

Ngày hội bé kể chuyện

Ôn luyện mọi lúc mọi nơi cũng là biện pháp trong sáng kiến kinh nghiệm mầm non giúp trẻ ổn định về mặt tư duy ngôn ngữ. Ngoài ra thầy cô có thể thông qua các hoạt động tổ chức ngày lễ hội, cho trẻ được kể chuyện, đóng kịch, theo một chương trình biểu diễn văn nghệ và tạo điều kiện cho 100% trẻ được tham gia, nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ môn làm quen với văn học thể loại truyện kể cho trẻ.

Ví dụ:  Ngày hội 8-3 trẻ kể về “Cô bé quàng khăn đỏ”, đọc thơ bài “Bó hoa tặng cô”  hay ngày tết 1-6 kể về Bác Hồ với thiếu nhi , hay ngày 22-12 trẻ kể chuyện sáng tạo về chú bộ đội , hoặc hội thi bé kể chuyện giỏi, đọc thơ hay.