Một trong những yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy chính là tạo được hứng thú học tập cũng như làm việc cho trẻ. Vì ở lứa tuổi nhỏ như trẻ mầm non thì trẻ chỉ quan tâm tới những gì chúng muốn cũng như chúng thích.

Bởi vậy mà có rất nhiều câu hỏi đã được đặt ra như: Làm thế nào để bắt đầu cho trẻ cảm thấy hứng thú? Với trẻ nhỏ 2 tuổi thì nên cho chơi những gì? Làm thế nào để trẻ có thể tập trung hơn năm phút với các hoạt động mà mình đã chuẩn bị?

Làm thế nào để giúp trẻ tập trung?

Câu trả lời cho tất cả những câu hỏi ấy cũng như chìa khoá kích thích sự hứng thú của trẻ chính là mối quan tâm của trẻ. Đơn giản bởi ta muốn làm trẻ thích thì ta cần biết trẻ thích gì, trẻ muốn gì để chèo lái theo trẻ. Đối với phương pháp Reggio Emilia hay với những phương pháp giáo dục sớm khác cũng vậy, thầy cô cần hiểu được tâm lý của trẻ để thiết kế bài giảng cũng như những trò chơi khiến trẻ cảm thấy thích thú và muốn tham gia.

Theo những cách thông thường mà chúng ta vẫn nghĩ thì chúng ta sẽ đưa ra một cái gì đó thật đẹp như một bức tranh cho một đứa trẻ đang chơi và hi vọng nó sẽ thu hút được mối quan tâm của trẻ và khiến đứa trẻ tham gia vào hoạt động mình đã tạo ra theo cách nào đó. Nếu may mắn thì biện pháp đó hiệu quả và sẽ thu hút được trẻ nhưng thông thường trẻ sẽ chỉ hứng thú trong khoảng thời gian rất ngắn sau đó chúng sẽ quay lại hoạt động dở dang của mình hoặc tệ hơn nữa là chúng ta mất rất nhiều thời gian để lôi keo nhưng trẻ lại chẳng mảy may để ý hay quan tâm đến những gì mình đã chuẩn bị.

Lúc đó không khí lớp học sẽ thật sự chán nản khi trẻ không hứng thú và tuân theo những gì thầy cô đã cố gắng sắp xếp ra cho chúng hoặc nếu có thì cũng theo một cách gượng ép, không hề có không khí vui vẻ. Khi đó hiệu quả giảng dạy sẽ đạt được ở mức rất thấp.

Theo như một số nhà nghiên cứu cho biết “để trẻ thực sự tham gia vào một hoạt động cần thiết thì phải kết nối được với chúng bằng cách này hay cách khác, phải thực sự gây chú ý cho chúng và kích thích mong muốn khám phá trong trẻ.”

Một số phụ huynh đã áp dụng nguyên tắc đó và chia sẻ: “Nếu tôi tạo một phép thử qua các trò mới cho trẻ mỗi ngày thì trẻ rất có thể sẽ chơi với nó trong một thời gian ngắn, nhưng sẽ sớm trở lại để chơi riêng của chúng.

Tuy nhiên, nếu tôi từ từ khiêu khích trẻ bằng cách đặt trong khu vui chơi một số thứ như: sách, bưu thiếp, bản đồ, cho xem một đoạn clip trên YouTube, một số mô hình,… dựa trên mối quan tâm của trẻ, trẻ sẽ thường xuyên khám phá những vật này mà không cần tôi. Thậm chí còn đề cập đến những kiến thức khá sâu sắc hơn chỉ đơn thuần là chơi và từ đó bắt đầu công cuộc học hỏi chuyên sâu.” Đây chính là tín hiệu mà thầy cô có thể cho trẻ làm một vài công việc về chủ đề con đang quan tâm được rồi.

Ngoài ra, Lori Pickert: giáo dục tại project – based cũng từng chia sẻ “Cho dù bạn đang làm việc với một đứa trẻ hay một nhóm, bước đầu tiên là phải tìm ra những gì trẻ muốn biết thêm về hoạt động đang diên ra. Đây là nơi mà công việc bắt đầu. Bạn có thể tìm thấy điểm này bắt đầu bằng một trong hai cách: bạn có thể yêu cầu hoặc bạn có thể quan sát “

Điều cần làm để thu hút mối quan tâm của trẻ

Từ những điều trên, thầy cô và phụ huynh có thể dựa vào một số hoạt động cũng như dàn câu hỏi gợi ý dưới đây để khai thác mối quan tâm của trẻ. Những câu hỏi này sẽ giúp thầy cô và phụ huynh gợi mở tất cả các thông tin bạn cần phải biết về việc tạo ra một kinh nghiệm học tập có ý nghĩa cho con mình.

Ngoài ra, đây cũng là cách cung cấp cho trẻ cơ hội để khám phá và trả lời những câu hỏi này và thầy cô, phụ huynh sẽ nuôi dưỡng được mối quan tâm của trẻ, kết nối được với việc học tập của trẻ và giúp trẻ tìm hiểu sâu hơn. Bản thân thầy cô cũng như phụ huynh sau khi nắm được những thông tin đó sẽ phần nào nâng cao hiệu quả giảng dạy.

Trẻ của bạn quan tâm vào lúc này là gì? Nếu chúng có một niềm say mê với tàu hỏa, hãy suy nghĩ về những gì mà chúng yêu thích ở đoàn tàu?

– Nó có làm chúng yêu xe cộ và động cơ nói chung hay không?

– Hay do chúng thích ý tưởng đi du lịch bằng xe lửa và những cuộc phiêu lưu của những người trên tàu?

– Hay chúng thích tận hưởng những cảm giác chuyển động khi lái tàu hỏa?

Và làm những gì chúng muốn biết thêm về các đoàn tàu?

– Chúng làm những gì, tự hỏi những gì trong khi đang chơi?

– Những câu hỏi nào chúng hỏi bạn về tàu hỏa?

– Làm gì để phát triển trò chơi của chúng, lần sau thì chúng sẽ chơi theo cách nào?

Những việc cần làm:

– Trong vài ngày tới hãy chơi cùng trẻ và lưu ý các câu hỏi trẻ hỏi;

– Nếu trẻ có thể nói chuyện thì hãy nói chuyện với chúng về cách chúng muốn tìm hiểu thắc mắc của mình; chờ đợi trẻ đưa ra những ý tưởng của chúng (như đọc trong một cuốn sách, xem một đoạn clip trên YouTube, …) hãy tạo ra một thiết kế để giải quyết vấn đề của trẻ, xây dựng ý tưởng của trẻ một cách nghiêm túc;

– Nếu trẻ chưa thể nói rõ rang ý của mình thì có thể thăm dò bằng cách rất đơn giản như dựa trên sự quan sát của bạn về những gì trẻ muốn biết;

– Thực hiện mọi việc thật chậm. Không tham gia vào không gian của trẻ bằng các ý kiến và hoạt động chủ quan. Khám phá cùng với trẻ; tôn trọng quy trình của trẻ, không ngăn cấm, chặn đứng hoạt động của trẻ;

– Chờ các câu hỏi tiếp theo và bắt đầu quá trình này một lần nữa;

– Cho phép các phép thử để mở kiến thức và kinh nghiệm của con.

Kiểu chơi và học này xảy ra từ từ theo thời gian; đôi khi là một tuần, đôi khi một tháng, thậm chí mất nhiều năm. Nhưng nó cho con bạn được kết nối, nó là xác thực và nó có ý nghĩa với cá nhân từng trẻ.

Vừa rồi là một số gợi mà KidsOnline sưu tầm được, hy vọng sẽ hỗ trợ được thầy cô và phụ huynh trong việc khám phá sở thích cũng như mối quan tâm của trẻ. Từ đó làm căn cứ để thiết kế bài giảng cũng như cách nuôi trẻ hợp lý và hiệu quả. Thầy cô và phụ huynh có thể tham khảo nhiều bài viết bổ ích khác về các phương pháp giáo dục sớm nhé.