Trong bài “Vì sao không nên ép trẻ thuận tay trái dùng tay phải” (https://kidsonline.edu.vn/vi-sao-khong-nen-ep-tre-thuan-tay-trai-dung-tay-phai/ ) , Kidsonline đã cùng các bạn tìm hiểu tầm quan trọng của việc tôn trọng những năng lực tự nhiên đã được cơ thể lập trình sẵn, và những kết quả không mong đợi khi cha mẹ, giáo viên cố ép trẻ thay đổi tay thuận của mình.

Nếu như ở các nước có nền giáo dục phát triển, những người thuận tay trái được quan tâm công bằng như những người thuận tay phải thì ở Việt Nam, điều này còn bị bỏ ngỏ. Họ có những chuyên gia trị liệu, những trang web tư vấn cho cha mẹ, giáo viên cách dạy một đứa trẻ thuận tay trái; có nhóm, cộng đồng những người thuận tay trái để chia sẻ cách họ hòa hợp với cuộc sống cùng những người thuận tay phải ra sao; những học phẩm, đồ dùng, dụng cụ sinh hoạt sản xuất riêng cho người thuận tay trái…

Nhưng bạn đừng lo! Nếu bạn đang nuôi và dạy một đứa trẻ thuận tay trái, hãy tham khảo một số gợi ý trong bài viết này. Hy vọng nội dung bài viết sẽ giúp bạn không còn xem nhẹ việc con thuận tay nào nhưng cũng không cần quá hoang mang rằng bé sẽ gặp khó khăn chỉ vì thuận tay trái.

1. Xác định tay thuận của bé:

Một đứa trẻ trong giai đoạn tập đi đã có thể thể hiện xu hướng tay thuận cũng như bên chiếm ưu thế. Bạn có thể quan sát cách bé lặp đi lặp lại các hành động để xác định con thuận bên nào bằng một vài phép thử sau:

• Đưa cho bé một đồ vật nhỏ xem bé thường nhận bằng tay nào?
• Đặt một quả bóng phía trước, yêu cầu bé đi tới và đá bóng. Bé hay dùng chân nào?
• Chơi trò nháy mắt, bé hay nháy mắt nào?

Ngoài ra, trong độ tuổi mẫu giáo, bạn cũng có thể thấy bé sẽ thể hiện tay thuận khi tham gia các trò chơi dùng đến ngón tay, bàn tay. Bé sẽ DÙNG TAY THUẬN ĐỂ THỰC HIỆN HÀNH ĐỘNG ĐÒI HỎI MẠNH HƠN, KHÉO HƠN, còn tay kia là hỗ trợ.

Ví dụ: Khi bé lắp Lego, tay không thuận là tay giữ cố định Lego, còn tay thuận là nhặt và ráp các mảnh ghép. Hoặc khi bé vẽ, tay thuận là tay vẽ, tay kia giữ giấy để không bị xê dịch….

2. Thể hiện rõ quan điểm của cha mẹ:

Nếu bạn biết bé thuận tay trái và quyết định phát triển tay thuận cho bé, hãy trao đổi với giáo viên để GIÚP BÉ CHỨ KHÔNG “SỬA” BÉ. Đồng thời, cho bé biết, bé là người thuận tay trái và điều đó rất bình thường. Sự thật thì chỉ cần có một sự khó chịu, một lời phàn nàn về việc bé dùng tay trái cũng khiến bé MẶC CẢM VỀ MỘT ĐIỀU MÀ BÉ KHÔNG CÓ LỖI (mà điều này thường đến từ người lớn chứ không từ bạn bè của bé).

3. Các hoạt động phát triển tay thuận:

Thường thì các trò chơi, hoạt động dùng đến vận động của bàn tay đều giúp trẻ phát triển tay thuận  như vặn nắp, lắp ráp, đập búa, ném bowling, bóc và dán sticker, kẹp thức ăn, tô màu trên giấy khổ nhỏ, kẹp bài vẽ trên dây, chơi xúc hạt, cắt kéo…  Hãy tăng cường cho trẻ những hoạt động này khi bé ở lứa tuổi mẫu giáo vì nó giúp cho bé phát triển cơ tay và các vận động tinh này sẽ giúp bé thuận lợi hơn ở giai đoạn tập viết chữ.

Chúng ta chỉ cần lưu ý, không nên chơi quá lâu. Vì chơi lâu khiến bé mỏi tay, bé có xu hướng đổi tay khác hoặc dùng xen kẽ. Nếu thấy bé lóng ngóng, bạn có thể yêu cầu bé thử đổi tay xem cử động có thuần thục hơn không. Vì việc phát triển của tay thuận sẽ hoàn thiện cho đến khi bé năm, sáu tuổi.

4. Dạy viết cho bé thuận tay trái:

Hầu hết cha mẹ và giáo viên đều bối rối khi dạy những đứa trẻ thuận tay trái viết chữ. Theo ghi nhận của cô Christie Kiley, nhà trị liệu Nhi khoa, người thường xuyên trị liệu cho trẻ thuận tay trái về chữ viết, cho biết: thực tế là những đứa trẻ thuận tay trái sẽ mất nhiều thời gian hơn bạn bè thuận tay phải nên cha mẹ và giáo viên cần kiên nhẫn hơn. Và cô đã đưa ra một số lưu ý sau đây khi dạy trẻ thuận tay trái viết chữ:

• Phát triển tốt vận động của cổ tay, ngón tay bên thuận cho bé từ giai đoạn trước (các hoạt động phát triển vận động tinh)
• Dạy trẻ cầm bút chính xác bằng cách luôn đặt bút NẰM TRONG VÙNG TAM GIÁC của 3 ngón tay: ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa.
• Trẻ thuận tay trái có thể không nhìn thấy chữ mình vừa viết bởi chính tay trái của mình che đi và làm nhòe chữ khi bắt đầu viết bút mực. Việc này có thể cải thiện bằng cách, bạn hãy nhắc bé CẦM BÚT CAO HƠN (CÁCH ĐẦU NGÒI BÚT 2,5 – 3CM). Hãy kiên trì vì bé hay quên điều này sau vài phút tập viết. Để chắc chắn, bạn hãy đánh dấu hoặc dán một sticker ở vị trí bé đặt tay.

Nhắc bé cầm bút cách ngòi 2,5 – 3 cm

• Hướng dẫn bé NGHIÊNG GIẤY/VỞ SANG BÊN PHẢI, dùng tay phải giữ giấy để tránh xê dịch khi viết. Giấy/vở nên đặt bên trái bé sao cho khi bé viết hết dòng thì SẼ DỪNG BÚT Ở BÊN TRÁI HOẶC TRÙNG VỚI TRỤC GIỮA CỦA CƠ THỂ BÉ. Cha mẹ có thể đề nghị cô giáo nên cho bé ngồi ở đầu bàn bên trái để tránh bị động chạm với bạn thuận tay phải ngồi bên cạnh.
• Khi bắt đầu học chữ, bé sẽ được làm quen với vở tập viết chữ. Trong cuốn vở này, bạn có nhận ra rằng, mẫu chữ được in ở trái dòng, còn khoảng trống thừa ra bên cạnh là phần để bé tập viết theo mẫu?

Mẫu chữ đều in bên trái dòng là một khó khăn cho trẻ thuận tay trái khi tập viết

Những đứa trẻ viết tay trái sẽ gặp khó khăn vì tầm nhìn của chúng sẽ bị tay trái che đi. Nếu bé vừa viết vừa quan sát mẫu thì việc tập viết sẽ mất nhiều thời gian hơn hoặc chúng sẽ mắc nhiều lỗi hơn những bàn bè thuận tay phải. Chúng tôi khuyên các cô giáo và bố mẹ NÊN ĐẶT MỘT MẪU KHÁC Ở PHÍA TRÊN HOẶC NGAY BÊN PHẢI BÉ để bé nhìn mẫu khi tập viết được dễ dàng hơn.

Việc ra đời Ngày Quốc tế những người thuận tay trái (13/8) thể hiện việc những người thuận tay trái cần được quan tâm công bằng như những người thuận tay phải. Trên thực tế, các nghiên cứu cho thấy, hầu hết những người thuận tay trái thường có chỉ số IQ cao hơn những người thuận tay phải. Nhưng nếu những người lớn chúng ta tiếp tục áp đặt một cách chủ quan hoặc thiếu kiên trì thì những đứa trẻ thuận tay trái có thể mất đi cơ hội phát triển những năng lực ưu thế của mình.